Paris

Pariz (fr. Paris, lat. Lutetia) je glavni i najveći grad Francuske. Nalazi se u centru Pariskog basena, nad rekom Senom (La Seine). Rekom je podeljen na dva dela: na severnu „Desnu obalu“ i na južnu, manju, „Levu obalu“. Grad predstavlja političko, ekonomsko, obrazovno i kulturno središte centralizovane francuske države, a i Evrope. Pariz je jedan od najznačajnijih svetskih gradova. U njemu su sedišta međunarodnih organizacija UNESKO, OECD i neformalnog Pariskog kluba. Sa svetom je povezan preko 2 velika aerodroma i 6 glavnih železničkih stanica. U Parizu se nalaze mnoge znamenitosti i turističke atrakcije. Sa istorijom dugom 2 milenijuma, ovaj grad je bio mesto značajnih istorijskih događaja i stecište umetnika. Zbog toga svake godine Pariz poseti do 30 miliona turista. Po broju turista Pariz je najposećenija svetska turistička destinacija. Takođe je poznat po imenu „Grad svetlosti“. Grad ima preko dva miliona stanovnika , a urbana zona preko 12 miliona. Ova neprekinuta urbana zona Pariza (bez satelitskih naselja) je najveća u Evropskoj uniji.

Pariz je zaseban departman u Francuskoj sa brojem 75 i sedište administrativnog regiona Il-d-Frans (Île-de-France). Sem Pariskog departmana u njegov sastav ulaze i: Eson (Essonne) broj 91, Senski visovi (Hauts-de-Seine) broj 92, Sena Sen Deni (Seine-Saint-Denis) broj 93, Sena i Marna (Seine-et-Marne) broj 77, Dolina Marne (Val-de-Marne) broj 94, Dolina Oaze (Val-d'Oise) broj 95 i Ivlen (Yvelines) broj 78.

Pariz je podeljen u dvadeset numerički organizovanih oblasti (arondismana). Arondismani su raspoređeni po spiralnoj šemi, sa prvim arondismanom u centru grada.

Pariz se prostire na 105,4 kvadratna kilometra. Grad ima dve velike gradske šume koje ga odvajaju od predgrađa: Bulonjsku i Vensensku. Reka Sena povezuje Pariz sa unutrašnjošću zemlje (Burgundija) i sa kanalom La Manš. Blizina velike reke je bila razlog za osnivanje grada na ovom mestu i najvažniji faktor njegovog razvoja. Veći deo grada, koji se nalazi na desnoj obali, posvećen je institucijama trgovine i finansija, dok je leva obala sa Latinskom četvrti univerzitetski i stambeni centar.

Ostrvo De la Site se nalazi u srcu grada. Tu je nastalo prvo naselje u doba antike. Godine 1584. kralj Anri III je povezao manja ostrva i dobio veću površinu za izgradnju. Vremenom je ostrvo od 8 hektara poraslo na 17. Most koji povezuje obale Sene preko ovog ostrva, „Novi most“ (Pont Neuf), je najstariji sačuvani most u Parizu. Nekadašnje Ostrvo labudova (Île aux Cygnes) je 1773. spojeno sa Marsovim poljima. Najviše prirodno uzvišenje u gradu je brdo Monmartr sa 129 metara visine. Do njegovog vrha vozi žičara. Tu se nalazi crkva Sakre ker („Sveto srce“).
ISTORIJA
Dolazak Merovinga u 5. veku je označio kraj rimske vladavine. Godine 508. Pariz je postao prestonica merovinške države pod kraljem Klodovehom I. Tokom vladavine Karolinga grad su više puta napadali Normani. Vladari dinastije Kapet su Pariz proglasili prestonicom Francuske. Kralj Filip II Avgust (1165–1223.) je utvrdio grad i sagradio palatu Luvr. U to vreme se na desnoj obali razvilo zanatstvo. Prva natkrivena pijaca je otvorena 1181. Početkom 14. veka iz više manjih škola se razvio Univerzitet Sorbona. Kralj Šarl V je na levoj obali Sene podigao zidine za odbranu grada od Engleza. Godine 1370. podigao je zid i na desnoj obali. Tokom Stogodišnjeg rata, Parizom su od 1420. do 1436. vladali Englezi.

Godine 1789. u Parizu je izbila Francuska revolucija koja je utrla put zbacivanju monarhije i osnivanju francuske Republike. Nova gradska utvrđenja su podignuta 1844. na mestu današnjeg Periferijskog bulevara. Sa dužinom od 39 kilometara, sa 94 bastiona i 16 tvrđava, ovo je predstavljalo najveće utvrđenje na svetu.



RELIGIJE
Od 80 procenata stanovnika koji se identifikuju kao vernici, 75 posto pripadaju katoličkoj crkvi. Grad ima 94 katoličke opštine, oko 15 grčkih i ruskih pravoslavnih, kao i jednu srpsku (parohija Svetog Save u Parizu), koja se nalazi na severoistoku Pariza, u 18. arondismanu. U Parizu postoji sedam sinagoga za oko 220.000 Jevreja, i dve džamije za 50.000 muslimana. Neki podaci govore da su 15% stanovništva Pariza muslimani. Samo 12% hrišćana i 15% Jevreja su aktivni vernici.
Najpoznatija crkva u Parizu je Notr Dam (Notre Dame).

KULTURA I ZNAMENITOSTI

Francuska prestonica ima na stotine vrednih istorijskih građevina, crkava, ulica, trgova i parkova, oko 160 muzeja, 200 umetničkih galerija, oko 100 pozorišta, preko 650 bioskopa i više od 10.000 restorana. Stalno postoji bogata ponuda kulturnih događaja, poput koncerata, izložbi, festivala i modnih izložbi. Dvorci Fontenblo i Versaj (oba u predgrađima) i obale Sene su na UNESKO-voj listi svetske baštine.

LUVR
Muzej Louvre (Musée du Louvre), lociran u Parizu, je jedan od najvećih i najpoznatijih muzeja na svetu. Zgrada muzeja, bivša kraljevska palata, se nalazi u centru Pariza, na obali rijeke Sene. Centralno dvorište zgrade, u kome se danas nalazi staklena piramida, leži na osi avenije Champs-Élysées i time formira nukleus Pariza (Axe historique). Dio kraljevske palače Louvra je prvi put kao muzej otvoren javnosti 8. Novembra 1793, za vreme Francuske revolucije.

Izgrađen u obliku potkovice, Louvre je predstavljao najdužu zgradu u Evropi, koja se protezala dalje od tri Eiffelova tornja položena u nizu, jedan iza drugog. U njemu se nalazi 65,300 umetničkih djela, a procjenjuje se da bi posjetiocima trebalo pet nedelja da bi na odgovarajuci način mogli vidjeti sva djela.
Ovaj muzej sadrži jednu od najbogatijih umetničkih zbirki na svetu. Vrlo bogate muzejske kolekcije podeljene su na 6 odeljaka: egipatski, orijentalni, grčki i rimski antikviteti, slike, skulpture, umetnički predmeti. Sam Louvre ima 3 krila: Rišelje,Viši i Denon.

VERSAJ

Versajski dvorac ( Palais et parc de Versailles) je bila rezidencija francuskih kraljeva Luja XIV, Luja XV i Luja XVI. Smeštena je na 11 hektara kod grada Versaja jugozapadno od Pariza, i okružena sa 815 hektara parkova. Ovaj dvorac-spomenik je čuven u svetu po svojoj lepoti, kao i po značajnim događajima koji su se tu odigrali. Ime Versaj sa sobom nosi svoj nekadašnji koren  -{versare}-, što znači kopati, i odnosi se na malo selo i

njegove njive koja su se ovde nalazile. U selu Versaju nalazile su se ruševine starog zamka i mlin koji je Luj XIII koristio kao sklonište kada bi išao u lov. Godine 1623. kralj je na mestu mlina podigao malu lovačku kuću u kojoj je 1624. prvi put prenoćio. Fransoa de Basompjerje opisao ovu kuću kao „ubogi zamak, kome ni siromašni plemić ne bi zavideo. Kada je kralj ukrupnio svoj posed u Versaju, njegov arhitekta Filibert de Roj je između 1631. i 1634. proširio zdanje u trokrilni lovački dvorac. Stari zamak je kasnije uklonjen.

Dvorski park je uređen u tri navrata: 1662—1667, 1668—1677 i 1678—1689.Uređenje parkova je započeo Žak de la Broderi, dok ih je Andre le Notr proširio i učinio jednim od najznačajnijih parkova Evrope.Park je zadržao svoju nepromenjenu baroknu strukturu do Francuske revolucije.U 18.veku bilo je širom Evrope popularno uređenje dvorskih parkova u engleskom stilu.Ta moda je malo uticala na parkove Versaja.Na kraju takozvanog „zelenog tepiha“, koji povezuje dvorski vrt sa ostalim parkovima, nalazi se „Apolonova fontana“ iz koje se bog Sunca simbolički uzdiže u pravcu kralja.Iza ovog veštačkog jezera počinje veliki kanal u obliku krsta.Kanal deli dvorski park,a imao je i funkciju da odvodnjava močvarno zemljište. 

TRIJUMFALNA KAPIJA

Trijumfalna kapija u Parizu (Arc de Triomphe) je spomenik na trgu Šarla de Gola, takođe poznatim kao „Trg Etoal“ (Trg zvezde, Place de l'Étoile). Nalazi se na istočnom kraju avenije Jelisejska polja (Champs-Élysées). Ovaj slavoluk je spomenik borcima za Francusku, posebno onim iz napoleonskih ratova. Tu se danas nalazi i Spomenik neznanom junaku. 

 
Poznati pobednički marševi koji su prošli pored Trijumfalne kapije su: nemački iz 1871., francuski iz 1918., nemački iz 1940., i savezničko-francuski iz 1944. Spomenik je projektovao Žan Šalgren 1806., nešto posle Bitke kod Austerlitza. Izgradnja je trajala do ranih 1830-ih godina. Projekat je neoklasicistička interpretacija starorimskog Titovog slavoluka. Na njemu je vajarski predstavljena simbolična borba gole francuske mladeži protiv bradatih nemačkih oklopnika. Ovakva vrsta predstava je bila karakteristična za spomenike iz doba pre Prvog svetskog rata. 

Pariz je predivan grad, prepun istorijskih spomenika, dvoreva i mesta koje svedoče o istoriji ljudi Francuske. Kada god ste u prilici, obavezno ga posetite. Doževećete divno iskustvo i poneti uspomene na druželjubivost Francuza i njhovih znamenitosti. 

Pariz je jedan jedini, ne zovu ga džabe gradom ljubavi.